زمین طوعزمین طوع از جمله زمینهایی است که اهالی آن با میل و رغبت اسلام را پذیرفته‌اند. ۱ - اصطلاح زمین طوعزمین طوع از اقسام زمینهاى اسلامی است. مراد از زمین طوع که در تعبیر فقها از آن به «ارضٌ اسلَمَ اهلُها طَوعاً» نام برده شده، زمینى است که صاحبان آن بدون جنگ و خونریزى و با میل و رغبت آیین اسلام را پذیرفته‌اند. ۲ - کاربرد زمین طوع در فقهاز آن در بابهاى زکات، جهاد و احیاء موات سخن گفتهاند. ۳ - احکام زمین طوعزمین طوع، مانند زمین مدینه و بحرین در ملک صاحبانش باقى مىماند و بر آنان جز زکات، با فراهم آمدن شرایط آن، واجب نیست. البته این حکم اختصاص به زمینهاى آباد دارد و زمینهاى موات و نیز زمینهاى آبادى که آبادى آنها طبیعی است، از قبیل جنگلها، از انفال و ملک امام علیه السّلام به شمار مىروند. [۲]
إشارة السبق ص۱۴۵.
[۴]
تحریر الأحکام ج۴، ص۴۸۱-۴۸۲.
هرگاه صاحبان زمین یاد شده آن را رها کنند تا به ویرانى گراید و تبدیل به موات شود، بنابر قول مشهور، امام علیه السّلام مىتواند آن را از صاحبانش گرفته و براى آباد کردن در ازاى دریافت خراج به دیگرى واگذار کند؛لیکن در اینکه در این صورت، زمین از ملک صاحبانش خارج شده و به ملک عموم مسلمانان در مىآید یا نه، اختلاف است. بنابر قول دوم، بهاى زمین به صاحبانش پرداخت مىگردد،برخلاف قول نخست که مالکان زمین مستحق اجرتى نخواهند بود. [۱۳]
المهذب ج۱، ص۱۸۱-۱۸۲.
[۱۴]
الوسیلة ص۱۳۲.
۴ - پانویس
۵ - منبعفقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۲۷۹-۲۸۰. |